Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- Een ruw stenen uiterlijk van het camouflagetype Tyrools gebocheld (Tyrolien Mamelonné).
- Origineel geverfd geweest met lichtbruine grondverf. Daarna werden hier lichtgroene vlekken op aangebracht. Deze kleurtinten zijn nog goed zichtbaar aan de binnenkant van de schietgaten.
- De beide schietgaten werden afgesloten met metalen valluikjes van 0.90m x 0.37m (BxH).
- Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
- Daarnast werd de bunker in het toegangssas van een sterfputje voorzien.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- De bunker moest bij zijn constructie zoveel mogelijk ingewerkt worden in het natuurlijke talud van het terrein. Dit originele landschap moest na de aanleg van de bunker ook weer zoveel mogelijk in zijn toestand van voor de bouw hersteld worden. Hierdoor sloot het terrein perfect aan bij het oreillon rechts en de linker zijkant van de bunker.
- Globaal werd de bunker zoveel mogelijk in het terrein ingewerkt om het zeker niet te accentueren of te laten opvallen in het landschap.
- Structuur.
- Bevat twee achteraan verbonden mitrailleurkamers en een sas.
- Opmerkingen.
- Het is een voorliniebunker op de linker kant van het weerstandsnest Betsberg. Hij lag tussen Be2 (135 m) en Be5 (125 m). Hij was in hoek opgesteld met Be2 zodat ze samen een groter zichtsveld en vuurbereik hadden.
- Langs achter kreeg de bunker dekking van de commandobunker Be14 (180 m).
- Naast de standaard voorziene opstelling van Maximmitrailleurs was deze bunker ook voorzien voor de opstelling van Hotchkiss- en Coltmitrailleurs.
- Deze bunker maakte deel uit van een grote onteigening voor de bouw van een ganse reeks bunkers op de terreinen heden gekend als Betsbergebos. Deze akte omvatte al de volgende bunkers: Be3, Be4, Be5, Be6, Be7, Be8, Be9, Be10, Be11, Be14 en Be15 (enkel erfdienstbaarheden), Be16, Be17 (deels), Be18 (enige bunker uit deze akte gelegen op grondgebied Moortsele en niet Oosterzele), Be19 (enkel beperkte permanente erfdienstbaarheid), Be20 en Be21.
- De akte werd opgemaakt aan de familie Hye-Hoys, woonachtig te Gent.
- Voor het gedeelte Be3 werd een perceel landbouwgrond onteigend van 2 are 43 ca van het grondgebied Oosterzele, sectie C, kadastrale percelen 161 en 159a. Deze onteigende gedeeltes van de grotere originele vernoemde percelen, kregen achteraf geen aparte perceelnummers of indexen toegekend.
- Daarnaast werd er bijkomend over een strook van 2 meter breed, een permanente toegang voorzien om de bunker te kunnen bereiken (de permanente erfdienstbaarheid). Deze verliep op de zuidrand van het eerder genoemde perceel 161 om dan schuin noordoostelijk te lopen tot aan de hoek van een heden nog bestaande zuidelijke rondweg rondom Betsbergebos (heeft een kadastraal nummer 100 en was dus ook toen reeds privébezit). Deze rondweg diende trouwens ook als erfdienstbaarheid voor het bereiken van Be14 en Be15. Voor de bouw van de bunkers dienden deze stroken ruimer te worden voorzien over een breedte van 5 meter (de tijdelijke erfdienstbaarheid). Deze tijdelijke erfdienstbaarheid dienden 8 maanden te worden voorzien om de bouw van de bunkers mogelijk te maken.
- Deze grote akte werd getekend op 23 juli 1935 voor de totale prijs van 75.000 Bef.
- In deze akte werd een bijkomende clausule opgenomen zodat deze familie jaarlijks nog een intrest ontving op dit totale bedrag ter grootte van 4.5% (3.375 Bef).
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Op 19 januari 1935 volgde onder andere voor deze bunker een kleine correctie op het bestaande plan (dat hiervoor niet werd hertekend) maar waardoor de buitenmuur deel uitmakend van het toegangssas, parallel met de zijmuren van de bunker, werd beperkt tot 1,00m in plaats van de eerder voorziene 1.15m.
- In theorie is de ganse bunker vrij. De schietgaten zijn volledig vrij maar de toegang is door het bewerken van het omliggende akker enorm ingespoeld met grond. Hierdoor is heden het betreden van de bunker niet meer zo eenvoudig en niet zo ideaal voor claustrofobische mensen. Het deurgat is dan ook amper nog vrij over een hoogte van 30 cm.
- Leuk en vrij uniek op de linie is dat het schietgat het verst verwijderd van het oreillon (links van vooraf gezien) aan de rechter zijkant (van binnenkant gezien) is bijgezaagd of geslepen om het schootsveld iets te vergroten.
- Het geheel is het grootste gedeelte van het jaar zodanig overgroeid (zeker in het maisseizoen) dat de bunker soms nog nauwelijks terugvindbaar is.
- De bunker vertoont aan de binnenkant van het schietgat, het dichtst bij het oreillon verschillende projectielinslagen van kogels.
- Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
- Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 70.506,37 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 56.519,32 Bef gekost hebben.
- Als men hier ook nog
een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 57.019,32 Bef moeten geweest zijn.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Voorstudie van deze bunker. We herkennen het wegeltje "Boonakker" links en het daarvan zich aftakkende wegeltje dat op enkele tientallen meters voor het bunkertje loopt. |
|
|
Detail horende bij deze zelfde voorstudie. |
|
|
Onteigeningsschets horende bij zuidelijk gedeelte van de grote onteigening. U ziet van links naar rechts de onteigende terreinen van Be3, Be5, Be6, Be4, Be7, Be8, Be9, Be10, Be11 en Be16. Ook ziet men duidelijk de massa's wegeltjes die het geheel dienden met elkaar te verbinden. |
|
|
Detail van deze zuidelijke onteigeningsakte, rechtstreeks betrokken bij Be3. Be3 ligt links op de zijkant van de schets. De permanente erfdienstbaarheid liep in oostelijke richting om dan noordoostelijk aan te sluiten met de zuidelijk rondweg op Betsbergebos. Het noordelijke wegeltje diende eveneens om Be14 te bereiken.
Voor de rest zien we ook nog Be5 (zware kanon-mitrailleurbunker). Deze was gekoppeld aan Be6 (mitrailleurbunker). Be4 was het commandocentrum van dit gedeelte van het bos. Be7 was zowel verbonden in noordelijke richting als rechtstreeks in de richting van Be6.
|
|
|
Terreinschets horende bij bouwplannen van de bunker. Leuk is te zien hoe het oreillon deels mee ingewerkt diende te worden in de helling van het terrein. Ook het linker schietgat diende deels uitgegraven in het talud verstoken te zitten. |
|
|
Grondplan van deze bunker. Gezien de bunker sterk ingespoeld is aan de toegang, is het totaal niet duidelijk of de getekende trappenpartij effectief werd gebouwd of vervangen door stijgbeugels. |
|
|
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan. De doorsnede is genomen door het toegangssas en dwars door de tweede mitrailleurkamer. Hier werd in elk geval een vrij grote trappenpartij getekend om de bunker te betreden. |
|
|
Langsdoorsnede CD horende bij bovenstaand grondplan. Je merkt aan de schets duidelijk hoe sterk het terrein ter hoogte van waar de bunker werd gebouwd op kleine afstand, oploopt. Merk het niveauverschil op voor en achter de bunker. |
|
|
Vooraanzicht anno 1995. Het bunkertje stond toen ook al, net als heden totaal ingesloten midden in een kouter. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Zicht op achterkant en rechter zijkant met oreillon uit dezelfde periode. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Ook in dit tijd was de bunker al zwaar ingespoeld met grond. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Zicht op de velden ten zuiden van Betsberg anno 2007. Op deze foto ziet men links Be3. Ook Be2 had hier, indien niet ondergestoken, moeten opstaan. Op de scheidingslijn tussen de twee velden (bosje) staat de zware bunker Be5. Be6 ligt iets verderop op rand van weiland en groter bosje.In hetzelfde bosje staat trouwens aan de linker kant ook nog Be4 (niet zichtbaar op foto). |
|
|
Als er geen mais voor staat is het bunkertje heden nog vrij goed te zien. Foto anno 2007. |
|
|
Vooraanzicht op zelfde bunkertje anno 2006, toen wel omgeven door mais. |
|
|
Zicht op het meest linkse schietgat. Heel leuk zijn de originele camouflagekleuren die hier nog letterlijk te zien zijn aan de binnenkant. De ondergrond was lichtbruin met daarop lichtgroene vlekken. Deze zelfde kleurscharkeringen zal men ook op de buitenkant van deze bunker gevonden hebben. |
|
|
Binnenzicht door dit schietgat. De bunker is nog altijd even hard ingespoeld zoals ook al op de foto van 1995 zichtbaar was. |
|
|
Zicht op het schietgat achter het oreillon. Dit heeft ook nog mooie sporen van camouflagekleuren. Het vertoont echter aan de binnenkant ook nog meerdere sporen van invliegende projectielen, allicht kogels. |
|
|
Restanten lichtbruine grondverf met daarop lichtgroene vlekken. |
|
|
Een blik naar de binnenkant door dit tweede schietgat. Men ziet ook duidelijk dat het bunkertje grotendeels is ontmanteld van al wat ijzer is. |
|
|
Achterzijde van de bunker met rechts de toegang, grotendeels onder de grond verstopt. |
|
|
Linker zijkant en voorkant. De bunker zit ingewerkt in een vrij stijl oplopend terrein. |
|
|
|
|
Sterk ingespoelde toegang van de bunker. Het is geen gevalletje om te bezoeken als men claustrofobische neigingen heeft. |
|
|
Zelfde zicht maar van de binnenkant gezien toen het buiten besneeuwd lag. |
|
|
Binnenkant van het toegestroomde toegangssas. |
|
|
Globale blik in de eerste mitrailleurkamer die net zoals het sas, vrij sterk volgelopen is met grond. Allicht is ook veel van deze grond origineel de bunker binnengewaaid door de open schietgaten. |
|
|
Binnenkant van de mitrailleurkamer achter het toegangssas. Als men goed kijkt, ziet men nog net de pootjes voor Hotchkiss- of Coltmitrailleurs uit de grond steken die ook het ganse oppervlak van deze kamer vult. |
|
|
Zeker het vermelden waard, is dat men bij deze bunker het beton aan de rechter zijkant van het schietgat heeft bijgeslepen of gezaagd. Allicht vond men het schootsveld (op de linker kant) vanuit dit schietgat te beperkt. In elk geval zie je duidelijk dat het werd aangepast na de originele bouw van de bunker. |
|
|
Een blik naar het schootsveld van dit schietgat. |
|
|
Tussengang tussen de twee mitrailleurkamers. Achteraan tegen het plafond, de kabeldoorgangen. Gezien hun hoogte in de muur, wijst dit er nog eens op hoe de bunker in de helling van het terrein zit ingewerkt. |
|
|
Tweede mitrailleurkamer, kant van het oreillon. |
|
|
Dit schietgat werd wel degelijk niet bijgezaagd. Wel kun je met wat moeite de beschadigingen zien van een aantal projectielinslagen aan de buitenkant van dit schietgat. |
|
|
Het betreft hier in elk geval een bunkertje die het in bepaalde gedeeltes van het jaar, vlot toelaat mooie sfeerbeelden te maken. Periode rond nieuwjaar 2010. |
|
|
Mooi zwart-wit sfeerbeeld van deze bunker. Be3 links op de voorgrond. Verder achteruit nog Be5 en Be6. (Foto: Collectie Louis Frederic) |
|
|
Mooie sfeerfoto uit dezelfde collectie. (Foto: Collectie Louis Frederic) |
|
|
| |
|
.jpg)
